சாதிவாரி கணக்கெடுப்பில் சவால்கள் மற்றும் வாய்ப்புகள் இரண்டும் உள்ளன.
1931-க்குப் பிறகு முதல்முறையாக, மக்கள்தொகைக் கணக்கெடுப்பில் இந்தியர்களின் சாதி குறித்து கேட்கப்படும். இருப்பினும், பின்தங்கிய குழுக்களுக்கு உதவும் இந்தியாவின் திட்டங்களை இந்தத் தரவு எவ்வாறு பாதிக்கும் என்பது தெளிவாகத் தெரியவில்லை. இதுவரை பத்து ஆண்டுகளுக்கு ஒருமுறை நடத்தப்பட்ட மக்கள் தொகை கணக்கெடுப்புகள் குடிமக்களை பட்டியல் சாதியினர், பட்டியல் பழங்குடியினர் அல்லது மதத்தின் அடிப்படையில் வகைப்படுத்தின. பல ஆண்டுகளாக, இந்தக் குழுக்களில் உள்ளவர்கள் அரசாங்கத் திட்டங்களிலிருந்து உண்மையில் பயனடைகிறார்கள் என்பது குறித்து கவலைகள் எழுந்துள்ளன. "கிரீமி லேயரை" உருவாக்குவதன் மூலம் இடஒதுக்கீட்டு சலுகைகளிலிருந்து செல்வந்தர்களை விலக்கி வைக்கவும், சிறிய அல்லது அதிக பின்தங்கிய சமூகங்கள் இன்னும் பயனடையக்கூடிய வகையில் குழுக்களை மேலும் பிரிக்கவும் கோரிக்கைகள் அதிகரித்து வருகின்றன. இந்தக் கருத்துக்கள் தார்மீக மற்றும் அரசியல் ஆதரவைப் பெற்றுள்ளன. ஆகஸ்ட் 2023-ல், இந்திய உச்சநீதிமன்றம் பட்டியல் சாதிகள் மற்றும் பட்டியல் பழங்குடியினர் பிரிவுகளுக்குள் துணை வகைப்பாட்டிற்கு (sub-categorisation) அனுமதி அளித்தது. நீதிபதி ஜி. ரோகிணி ஆணையம் பிற பிற்படுத்தப்பட்ட வகுப்பினர் பிரிவுக்குள் துணை வகைப்பாடு குறித்த ஆய்வையும் முடித்தது. நீதிமன்றத்தின் தீர்ப்பு பட்டியல் சாதியினர் மற்றும் பட்டியல் பழங்குடியின சமூகங்களுக்குள் உள்ள பிளவை எடுத்துக்காட்டுகிறது. மேலும் ஆணையத்தின் அறிக்கையின் சாத்தியமான தாக்கம் அரசாங்கத்தை அதன் கண்டுபிடிப்புகளை இப்போதைக்கு ரகசியமாக வைத்திருக்க வைத்துள்ளது. அரசியலிலும் சமூகத்திலும் சாதி இன்னும் முக்கியப் பங்கு வகிக்கிறது. இருப்பினும், சமூகக் குழுக்களை பிரித்து மறுபெயரிடுவதன் மூலம் அதிக பிரதிநிதித்துவத்தை தேடும் முயற்சி ஒரு எல்லையற்ற செயல்முறையாக மாறலாம். இதனால் எப்போதும் ஏதாவது ஒரு குழு திருப்தியின்றி இருக்கும்.
மற்றொரு சவால் என்னவென்றால், சமூக அடிப்படையிலான உரிமைகோரல்கள் ஏராளமாக உள்ள நாட்டில் சாதி கணக்கெடுப்பு எவ்வாறு நடத்தப்பட வேண்டும் என்பதற்கான தளவாடங்கள் மற்றொரு சவாலாகும். சாதி என்றால் என்ன, ஒரு துணை-சாதிக்கும் ஒரு சாதிக் குழுவுக்கும் இடையிலான வேறுபாடு, மொழி மற்றும் பிராந்திய வேறுபாடுகளுக்கு ஏற்ப சாதி பெயர்களின் புரிதலை சமரசம் செய்தல் போன்றவை பிரச்சினைகள் ஆகும். சாதி புரிதலில் உள்ள இந்த இடைவெளி சமூக பொருளாதார மற்றும் சாதி கணக்கெடுப்பு (Socio-Economic and Caste Census, (SECC, 2011)) தரவுத்தளத்திலும் பிரதிபலித்தது. சாதியைப் பற்றிய புரிதலில் உள்ள இந்த இடைவெளி SECC 2011 (சமூக-பொருளாதார மற்றும் சாதி கணக்கெடுப்பு 2011) தரவுத்தளத்திலும் பிரதிபலித்தது, இதில் 46 லட்சத்திற்கும் அதிகமான வெவ்வேறு "சாதிகள்" கண்டறியப்பட்டன. தாழ்த்தப்பட்டோர், பழங்குடியினர், மற்றும் பிற்படுத்தப்பட்ட வகுப்பினர் பட்டியல்கள் தவிர அனைத்து சாதிகளுக்குமான தொகுப்பு எதுவும் இல்லை என்பதைத் தவிர, சமூகங்களை சாதிகள், பழங்குடிகள், அல்லது சமூக மற்றும் கல்வி ரீதியாக பின்தங்கிய வகுப்புகளாக எவ்வாறு வகைப்படுத்துவது என்ற கேள்வி உயர் நீதிமன்றங்களிலும் உச்ச நீதிமன்றத்திலும் சேர்க்கை அல்லது விலக்கலுக்கான எண்ணற்ற மனுக்கள் வடிவில் தொடர்ந்து வழக்காடப்படுகின்றன. சாதியை கணக்கெடுக்கும் முடிவு இந்தக் கேள்விகளில் ஒரு ஒருமித்த கருத்தை எட்டுவதற்கான வாய்ப்பாகவும் இருக்கலாம். பீகார், கர்நாடகா மற்றும் தெலங்கானாவில் சாதிவாரி கணக்கெடுப்பு நடவடிக்கைகளுடன் இணைந்திருந்த அரசியல் கடும் விமர்சனங்கள் இது சிக்கலான சூழ்நிலையாக இருக்கக்கூடும் என்பதைக் காட்டுகிறது. அனைத்து தரப்பினரும் கொள்கையளவில் சாதிவாரி கணக்கெடுப்பிற்கு ஒப்புக்கொண்டிருப்பதால், ஒன்றிய அரசு இதன் விவரங்களில் அனைவரின் ஒருமித்த கருத்தை பெற வேண்டும். இதனால் கணக்கெடுப்பின் முடிவுகள் நம்பகத்தன்மையுடன் இருக்கும் மற்றும் எவராலும் குறை சொல்ல முடியாத நிலை ஏற்படும்.