நகராட்சி தேர்தல்களை நடத்துவது தொடர்பான சவால்களை சமாளிக்க, மாநில தேர்தல் ஆணையங்கள் (State Election Commissions) மிகவும் குறிப்பிடத்தக்க பங்கை வகிக்க வேண்டும்.
சண்டிகர் மேயர் தேர்தல் குறித்த உச்ச நீதிமன்றத்தின் தீர்ப்பு நகராட்சிகளுக்கான தேர்தல்களைப் பற்றி இன்னும் விரிவாகச் சிந்திக்க நமக்கு ஒரு நல்ல சந்தர்ப்பத்தை அளிக்கிறது. மக்களவை மற்றும் மாநில சட்டசபை தேர்தல் நடைமுறை, அவை சரியான நேரத்தில் நடக்கும். அதிகாரிகளை தேர்வு செய்து மற்றொரு அரசாங்கத்திற்கு அதிகாரத்தை மாற்றுவதற்கான ஒரு குறிப்பிட்ட செயல்முறையைப் பின்பற்றுகின்றன. இருப்பினும், பஞ்சாயத்துகள், நகராட்சிகள் போன்ற உள்ளூராட்சி மன்றங்களுக்கான தேர்தல்கள் வேறுபட்டவை. நீதிமன்றம் ஒரு நகரத்தில் ஒரு சிக்கலை சரிசெய்தது. ஆனால் இந்தியாவில் உள்ளாட்சி அமைப்புகளை மேம்படுத்த இன்னும் நிறைய பணிகள் செய்ய வேண்டியுள்ளது.
நகராட்சி தேர்தல் குறித்த முதல் பிரச்னை, உரிய நேரத்தில் நடைபெறவில்லை. இது அரசியலமைப்புச் சட்டத்தை மீறுவதாகும். ஜனக்ரஹாவின் (Janaagraha) இந்திய நகர அமைப்புகள் 2023 இன் வருடாந்திர கணக்கெடுப்பின்படி, செப்டம்பர் 2021 க்குள் 1,400 க்கும் மேற்பட்ட நகராட்சிகளுக்கு தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட கவுன்சில்கள் இல்லை. பிரிவு 74 வது அரசியலமைப்பு திருத்தச் சட்டத்தை அமல்படுத்துவது குறித்து 17 மாநிலங்களின் தலைமைக் கணக்குத் தணிக்கையாளரின் (Comptroller and Auditor General (CAG)) தணிக்கை அறிக்கைகளில், 2015-2021 க்கு இடையில் 1,500 க்கும் மேற்பட்ட நகராட்சிகளில் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட கவுன்சில்கள் இல்லை என்று கண்டறியப்பட்டுள்ளது. உதாரணமாக, கிரேட்டர் சென்னை கார்ப்பரேஷன் (Greater Chennai Corporation) ஆறு ஆண்டு இடைவெளிக்குப் பிறகு 2022 இல் தேர்தலை நடத்தியது. மேலும் டெல்லி மாநகராட்சிக்கு ஏழு மாதங்கள் தாமதத்திற்குப் பிறகு தேர்தல்கள் நடந்தன. அதே நேரத்தில், மும்பை மற்றும் பெங்களூரு மாநகராட்சிகள் ஒன்றுக்கு மேல் தேர்தலுக்காக காத்திருக்கின்றன. அவர்களின் முந்தைய தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட சபைகளின் பதவிக்காலம் முடிந்து ஒன்றரை ஆண்டுகள் மற்றும் மூன்று ஆண்டுகளுக்கும் மேலாக தேர்தல்கள் நடைபெறவில்லை.
இரண்டாவதாக, நகர்ப்புற உள்ளாட்சிகளுக்கான தேர்தல்கள் நடத்தப்பட்ட இடங்களில், சில சந்தர்ப்பங்களில், கவுன்சில்கள் அமைக்கப்படவில்லை, மேலும் மேயர்கள், துணை மேயர்கள் மற்றும் நிலைக்குழுக்களின் தேர்தல்கள் தாமதம் ஏற்பட்டது. கர்நாடகாவில், 11 மாநகராட்சிகளில் பெரும்பாலானவற்றில் தேர்தல் முடிவுகள் அறிவிக்கப்பட்ட பிறகு, தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட கவுன்சில்களை அமைக்க 12-24 மாதங்கள் ஆனது. உதாரணமாக, கர்நாடகாவில் உள்ள 304 நகர்ப்புற உள்ளாட்சி அரசாங்கங்களில் 214 இல், செப்டம்பர் 2018 தேர்தலுக்குப் பிறகு முதல் 2.5 ஆண்டு காலத்திற்கு கவுன்சில்களை அமைப்பதிலும், தலைவர்கள் மற்றும் நிலைக்குழுக்களைத் தேர்ந்தெடுப்பதிலும் 26 மாதங்கள் தாமதம் ஏற்பட்டது. மே 2023 இல் முதல் பதவிக்காலம் முடிவடைந்த பிறகு, இந்த நகர்ப்புற உள்ளாட்சி அமைப்புகள் எட்டு மாதங்களுக்கும் மேலாக தலைவர்கள் மற்றும் நிலைக்குழுக்களுக்கான தேர்தல்களை நடத்தவில்லை. இதை ஒப்பிடுகையில், சண்டிகருக்கு 12 நாட்கள் மட்டுமே தாமதம் ஏற்பட்டது. மேயர்கள், துணை மேயர்கள் மற்றும் நிலைக்குழுக்களுக்கான கவுன்சில் உருவாக்கம் மற்றும் தேர்தல்கள் குறித்த சுருக்கமான தரவைக் கண்டுபிடிப்பது எளிதல்ல.
சரியான நேரத்தில் தேர்தல்களை நடத்துவதில் முதல் சவாலுக்கு வலுவான அமலாக்கம் தேவை. இதற்கு, உச்ச நீதிமன்றத்தின் தலையீடு தேவைப்படலாம். 74 வது அரசியலமைப்பு திருத்தச் சட்டத்தின் பிரிவு 243U இன் படி, நகர்ப்புற உள்ளூராட்சி மன்றங்கள் ஒவ்வொரு ஐந்து வருடங்களுக்கும் தேர்தல்களை நடத்த வேண்டும், மேலும் இந்த நேரம் முடிவடைவதற்கு முன்பு இந்த தேர்தல்கள் முடிக்கப்பட வேண்டும். மக்களால் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட மேலவை கலைக்கப்பட்டாலும், கலைக்கப்பட்ட ஆறு மாதங்களுக்குள் புதிய தேர்தல் நடத்தப்பட வேண்டும். சுரேஷ் மகாஜன் எதிர் வழக்கில் உச்ச நீதிமன்றம் இந்த விதியை வலியுறுத்திய போதிலும். மத்தியப் பிரதேச மாநிலம் 2022 இல், மாநில அரசுகள் எப்போதும் சரியான நேரத்தில் தேர்தலை நடத்துவதில்லை.
இரண்டாவது சவால், சண்டிகர் வழக்கில் நீதிமன்றங்கள் ஓரளவு பிரச்சினைகளை உள்ளடக்கியது. இந்தச் சிக்கல் சில பகுதிகளில் அதிக கவனம் செலுத்தத் தகுதியானது: தேர்தல்களை எப்போது திட்டமிடுவது என்பதை அரசாங்க அதிகாரிகள் எவ்வாறு தீர்மானிக்கிறார்கள். தேர்தலை தாமதப்படுத்த மாநில அரசு அதிகாரிகளுக்கு அழுத்தம் கொடுக்கும் அபாயமானது, அதிகாரிகள் தலைமை அதிகாரியை எவ்வாறு தேர்வு செய்கிறார்கள். இது, வட்டி மோதல்களுக்கு வழிவகுக்கும் மற்றும் கையேடு வாக்குச்சீட்டு அடிப்படையிலான செயல்முறைகளைப் பயன்படுத்துதல். சீர்திருத்தம் மற்றும் சரியான நேரத்தில், நியாயமான மற்றும் சுதந்திரமான தேர்தல்களை உறுதி செய்வதற்கான ஒரு திட்டம் நமக்கு அவசரமாக தேவை. மேயர்கள், துணை மேயர்கள் மற்றும் நிலைக்குழுக்களின் பதவிக்காலம் ஐந்து ஆண்டுகளுக்கும் குறைவாக இருப்பதால் இந்த சவாலை மிகவும் கடினமாக்குகிறது. இந்தியாவில், எட்டு பெரிய நகரங்களில் ஐந்து உட்பட 17% நகரங்கள் ஐந்து ஆண்டுகளுக்கும் குறைவான மேயர் பதவிக்காலத்தைக் கொண்டுள்ளன. மேயர் பதவிக்காலத்தை 5 ஆண்டுகளாக தரப்படுத்த வேண்டும்.
தேர்தல்களை நிர்வகிப்பதில் மாநில தேர்தல் ஆணையங்களுக்கு (State Election Commissions (SEC)) முக்கிய பங்கு உள்ளது. அரசியலமைப்பு, பிரிவுகள் 243K மற்றும் 243ZA இல், மாநில தேர்தல் ஆணையர்கள் வாக்காளர் பட்டியல்களை உருவாக்குவதற்கும் உள்ளூர் அரசாங்கங்கள் மற்றும் பஞ்சாயத்துகளுக்கான தேர்தல்களை மேற்பார்வையிடுவதற்கும் பொறுப்பாகும் என்று கூறுகிறது. 35 மாநிலங்கள் மற்றும் யூனியன் பிரதேசங்களில் உள்ள சட்டங்களை ஆய்வு செய்தோம். மேகாலயாவைத் தவிர மற்ற அனைத்திலும் அவர்கள் மாநிலத் தேர்தல் ஆணையங்களை அமைத்திருப்பதைக் கண்டோம். இருப்பினும், 11 மாநிலங்கள் மட்டுமே இந்த ஆணையங்களுக்கு வார்டு எல்லைகளை மறுவரையறை செய்யும் அதிகாரத்தை வழங்கியுள்ளன. உள்ளாட்சி அமைப்புகள் மற்றும் பஞ்சாயத்துகளுக்கான தேர்தல்களில், இந்திய தேர்தல் ஆணையத்தைப் போலவே மாநில தேர்தல் ஆணையர்களுக்கும் முக்கியமானவை என்று நீதிமன்றம் கூறியுள்ளது.
குறிப்பாக சண்டிகரில் நடந்த சம்பவத்திற்குப் பிறகு, மேயர்கள், துணை மேயர்கள் மற்றும் நிலைக்குழுக்களை தேர்ந்தெடுப்பதற்கு மாநில தேர்தல் ஆணையர்களை அனுமதிப்பது பற்றி நாம் சிந்திக்க வேண்டும். மக்களவை மற்றும் மாநில சட்டசபைகளைப் போலல்லாமல், சட்டமன்றமும் நிர்வாகமும் தனித்தனியாக இருக்கும். ஒரு நகராட்சியில், நகர அரசாங்கத்தின் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட மற்றும் நிர்வாகப் பகுதிகள் இரண்டையும் மேயர் வழிநடத்துகிறார். மாநில அரசுகள் மாநில தேர்தல் ஆணையர்களுக்கு அதிக அதிகாரம் வழங்க தயங்குவதால், உச்ச நீதிமன்றம் நகராட்சி தேர்தல்களை இன்னும் முக்கியமானதாக மாற்ற வேண்டும்.